چت‌بات‌های هوش مصنوعی اگر به یک فرد که روی یک پل معلق ایستاده و قصد خودکشی دارد ارائه شود، چه خواهد کرد؟ با همدلی واکنش نشان داده و احساسات بالقوه نگرانی، اضطراب، ترس و حمایت را تشخیص می‌دهد. با سرعت گرفتن بحث اتوماسیون در طول چند سال گذشته، روی ویژگی‌هایی تمرکز شده که ما را به طور متمایز انسانی می‌کنند. اکنون، شواهدی می‌بینیم که حتی آن ویژگی‌های منحصربه‌فرد انسانی نیز ممکن است چندان متمایز نباشند.
نتایج گیج‌کننده بود. اولین جلسه تست نمره برابر با ۲.۸۴ بود، در حالی که جلسه دوم نمره ۴.۲۶ به دست آورد. این موضوع نشان می‌دهد که آگاهی عاطفی «چت جی‌پی‌تی» (ChatGPT) از آگاهی عموم مردم بیشتر است. چت جی‌پی‌تی آگاهی عاطفی انسان را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. این نشان دهنده فرصتی برای مهار قدرت هوش مصنوعی مولد برای پرداختن به چالش‌های سلامت روان است.
در یک چشم‌انداز تکنولوژیکی که به سرعت در حال تحول است، نقش هوش مصنوعی فراتر از کاربرد‌های اولیه آن گسترش یافته است. یکی از حوزه‌های قابل توجهی که هوش مصنوعی، به ویژه هوش مصنوعی مولد، نوید آن را می‌دهد، در حوزه سلامت روان است. در حالی که تاکید بر این نکته ضروری است که هوش مصنوعی جایگزینی برای مراقبت‌های پزشکی حرفه‌ای نیست، پتانسیل آن برای تکمیل مداخلات درمانی موجود و ارائه راه حل‌های نوآورانه برای چالش‌های سلامت روان به طور فزاینده‌ای در حال آشکار شدن است.
چشم‌انداز پیچیده چالش‌های سلامت روان
چالش‌های سلامت روان، از استرس و اضطراب گرفته تا افسردگی بالینی و شرایط شدیدتر، میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می‌دهد. درخواست کمک، دسترسی محدود به خدمات سلامت روان و تنوع تجربیات انسانی، پیچیدگی پرداختن به این چالش‌ها را پیچیده‌تر می‌کند. هوش مصنوعی مولد (Generative) با توانایی سازگاری و تولید محتوا، راه‌های منحصربه فردی برای حمایت از کسانی که با مشکلات سلامت روان دست و پنجه نرم می‌کنند، ارائه می‌دهد.
یکی از مزایای کلیدی هوش مصنوعی مولد، ظرفیت آن برای تطبیق راه حل‌ها با نیاز‌های فردی است. اپلیکیشن‌های مبتنی بر هوش مصنوعی می‌توانند ابزار‌ها و فعالیت‌های درمانی شخصی‌سازی شده مانند تمرینات ذهن آگاهی و جلسات مدیتیشن هدایت شده ایجاد کنند. این ابزار‌ها به افراد قدرت می‌دهند تا استرس، اضطراب و پریشانی عاطفی خود را با ارائه استراتژی‌هایی که با تجربیات منحصر به فرد آن‌ها هماهنگ است، مدیریت کنند.
بررسی بیان خلاقانه برای رهایی عاطفی
هنر و موسیقی از دیرباز به‌عنوان رسانه‌های درمانی برای رهایی عاطفی و ابراز خود شناخته شده‌اند. هوش مصنوعی مولد میتواند با تولید هنر، موسیقی و شعر براساس احساسات یا تجربیات کاربران به این جنبه از پشتیبانی سلامت روان کمک کند. با ارائه یک خروجی خلاقانه برای بیان، افراد می‌توانند احساسات خود را بهتر درک کنند و با آن ارتباط برقرار کنند و به احساس آرامش و آسودگی عاطفی کمک کنند.
تنهایی و فقدان حمایت عاطفی چالش‌های مشترکی هستند که افراد با مشکلات سلامت روان با آن‌ها دست و پنجه نرم می‌کنند. هوش مصنوعی مولد راه را برای همراهان مجازی مجهز به قابلیت‌های مکالمه‌ای هموار کرده است. این همراهان می‌توانند در مکالمات معنادار شرکت کنند، تشویق ارائه دهند و حتی تکنیک‌های رفتاردرمانی شناختی ارائه دهند. اگرچه آن‌ها جایگزینی برای همراهی انسان نیستند، اما می‌توانند حس ارتباط و درک را فراهم کنند.
برای بسیاری از افراد، به اشتراک‌گذاری آزادانه افکار و احساساتشان میتواند دلهره‌آور باشد. چت‌بات‌ها و دستیار‌های مجازی مبتنی بر هوش مصنوعی، فضایی امن و بدون قضاوت را برای ابراز وجود افراد فراهم می‌کنند. این پلتفرم‌های مبتنی بر متن، پشتیبانی و راهنمایی فوری را فراهم می‌کنند و یک منبع اضافی برای کسانی که در زمان پریشانی به دنبال کمک هستند، ارائه می‌دهند.
پلتفرم‌های روزنامه نگاری مبتنی بر هوش مصنوعی می‌توانند به افراد کمک کنند تا احساسات، افکار و تجربیات خود را در طول زمان ردیابی کنند. این پلتفرم‌ها با تجزیه و تحلیل داده‌ها می‌توانند بینش‌هایی در مورد الگو‌ها و محرک‌ها فراهم کنند و به افراد در شناسایی عواملی که بر سلامت روانی آن‌ها تاثیر می‌گذارند، کمک کنند.
سیستم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی می‌توانند پست‌های رسانه‌های اجتماعی، پیام‌های متنی و دیگر تعاملات آنلاین را پایش کنند تا نشانه‌های پریشانی یا بحران‌های بالقوه سلامت روان را شناسایی کنند. این سیستم‌ها می‌توانند به مقامات مناسب هشدار دهند یا از شبکه‌ها پشتیبانی کنند تا در مواقع لزوم مداخله کنند.
ملاحظات اخلاقی و نگرانی‌های حریم خصوصی
ابزار‌های سلامت روان مبتنی بر هوش مصنوعی می‌توانند با در دسترس‌تر و قابل قبول‌تر کردن حمایت، به کاهش خطا‌های پیرامون سلامت روان کمک کنند. مردم ممکن است به دلیل ناشناس بودن تمایل بیشتری به استفاده از ابزار‌های مبتنی بر هوش مصنوعی برای درخواست کمک داشته باشند و ماهیت غیر قضاوتی تعاملات.
همانند هر پیشرفت تکنولوژیکی، ادغام هوش مصنوعی مولد در حمایت از سلامت روان با ملاحظات اخلاقی و نگرانی‌های حریم خصوصی همراه است. ایجاد تعادل بین استفاده از هوش مصنوعی برای تاثیر مثبت و حفاظت از حریم خصوصی کاربر بسیار مهم است. اطمینان از اینکه مداخلات مبتنی بر هوش مصنوعی با شفافیت، رضایت و بالاترین استاندارد‌های امنیت داده توسعه می‌یابند، برای ایجاد اعتماد و اعتبار در این حوزه بسیار مهم است.
هوش مصنوعی جایگزینی برای درمان پزشکی نیست
پتانسیل هوش مصنوعی مولد برای کمک به افراد در مدیریت چالش‌های سلامت روان، یک پیشرفت هیجان‌انگیز است. هوش مصنوعی با ارائه ابزار‌های شخصی‌سازی شده، خروجی‌های خلاقانه، همراهی مجازی و سیستم‌های پشتیبانی در دسترس، به رویکردی جامع‌تر برای سلامت روان کمک می‌کند.
با این حال؛ لازم است تاکید کنیم که هوش مصنوعی جایگزینی برای درمان پزشکی حرفه‌ای نیست. در عوض، به‌عنوان یک متحد عمل می‌کند، مداخلات درمانی موجود را تقویت می‌کند و دامنه منابع در دسترس برای افراد نیازمند را گسترش می‌دهد. با پیشرفت تکنولوژی، ادغام مسئولانه هوش مصنوعی مولد در مراقبت‌های سلامت روان میتواند راه را برای چشم‌انداز جامع‌تر و حمایتی‌تر برای افرادی که با چالش‌های سلامت روان مواجه هستند، هموار کند.
