سرویس علم و پیشرفت خبرگزاری فارس؛ نزدیک به شش ماه از زمانی که فیسبوک اعلام کرد نام تجاری خود را به متا تغییر داده میگذرد؛ تغییر برندی که با یک تغییر بزرگ در حوزه مأموریت این شرکت همراه بود: تمرکز بر روی یک پلتفرم اجتماعی واقعیت مجازی به نام «متاورس». مارک زاکربرگ این پلتفرم را محیطی مجازی توصیف کرده است که در آن افراد میتوانند با استفاده از هدستهای واقعیت مجازی،عینکهای واقعیت افزوده، برنامههای مخصوص تلفنهای هوشمند و دستگاههای دیگر با یکدیگر ارتباط و تعامل داشته باشند. اما متاورس چیست و چه ویژگیهایی دارد؟ در این گزارش به بررسی بیشتر این فناوری نوظهور پرداختهایم.
متاورس چیست؟
متاورس را میتوان پلی بین دنیای واقعی و مجازی نامید. این واژه از ترکیب دو کلمه meta به معنی «فراتر» و universe به معنی «جهان» به وجود آمده است. این فناوری نوعی واقعیت دیجیتال است که در آن کاربران میتوانند تمامی فعالیت هایی که در دنیای واقعی به آن مشغول هستند را انجام بدهند.
زاکربرگ این مفهوم را معرفی و هدفش از آن را دگرگون کردن زندگی بشر عنوان کرد. اما متاورس مفهوم جدیدی نیست. این واژه برای اولین بار در رمان «تصادف برفی» نوشته نیل استیونسن در سال ۱۹۹۲ معرفی شد. چندین شرکت بعداً جوامع آنلاین را براساس این مفهوم ایجاد کردند که مهمترین آنها Second Life بود که در سال ۲۰۰۳ معرفی شد.
در متاورس، افراد از آواتارها برای معرفی خودشان، برقراری ارتباط با یکدیگر و ساختن جامعه مجازی استفاده میکنند. ارز دیجیتال سرمایه اصلی در این فراجهان است. کاربران همچنین میتوانند صرفا برای سرگرمی در این دنیا حضور داشته باشند.
تفاوت بین اینترنت و متاورس چیست؟
برخی اینترنت و متاورس را یکی میدانند، اما این دومفهوم تفاوت هایی با یکدیگر دارند. اینترنت شبکه ای از میلیاردها کامپیوتر، میلیونها سرور و سایر دستگاههای الکترونیکی است. پس از آنلاین شدن، کاربران اینترنت میتوانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند، وبسایتها را مشاهده کرده و با آنها تعامل داشته باشند و کالاها و خدمات را خریداری کرده یا بفروشند.
متاورس با اینترنت رقابت نمی کند بلکه روی آن ساخته میشود. در این فضا، کاربران با استفاده از فناوریهایی مانند واقعیت مجازی (VR)، واقعیت افزوده (AR)، هوش مصنوعی، رسانههای اجتماعی و ارز دیجیتال، دنیای مجازی را تجربه میکنند که جنبههایی از دنیای فیزیکی را دارد. اینترنت چیزی است که مردم آن را «مرور میکنند»، اما تا حدی میتوانند در فراجهان «زندگی» کنند.
حتی دولتها نیز ممکن است دسترسی خود را به فراجهان گسترش دهند. به عنوان مثال، در حالی که اکثر کشورها حضور نسبتاً ثابتی در اینترنت دارند، باربادوس قصد دارد یک سفارت دیپلماتیک در متاورس باز کند.
کاربرد رمزارزها و فناوری بلاکچین در متاورس
بلاکچشن روشی غیرمتمرکز برای آسان کردن اثبات مالکیت دیجیتالی،ایجاد آیتمهای دیجیتالی و موارد دیگر مانند خرید و فروش و معاملات محسوب میشود. رمزارزها به کاربران امکان خرید و فروش در متاورس را میدهند. مثلا کاربران می توانند با استفاده از ارزهای دیجیتال، زمینهای متاورس را به شکل توکن غیرقابل معاوضه (NFT) خریداری کنند.
چگونه NFTها در متاورس مورد استفاده قرار میگیرند؟
توکنهای غیرقابل تعویض (NFT) نقش مهمی در سودمندی و محبوبیت متاورس دارند. NFTها نوعی دارایی دیجیتال امن هستند که براساس فناوری بلاکچین مورد استفاده ارزهای دیجیتال کار میکنند. یک NFT میتواند یک اثر هنری، یک آهنگ یا املاک دیجیتال باشد. NFT نوعی سند دیجیتال یا مدرک مالکیت را به مالک میدهد که میتواند در متاورس خریداری یا فروخته شود.
چالشهای پیش روی متاورس
در حالی که ایده اصلی حضور در یک دنیای آنلاین و مجازی سالهاست که وجود داشته، اما هنوز مسیری طولانی برای رسیدن به این دنیا وجود دارد. یکی از موانعی که باعث حرکت کند افراد به سمت متاورس شده، گرانی و در دسترس نبودن هدستهای واقعیت مجازی است. بیل گیتس، یکی از بنیانگذاران مایکروسافت در این باره گفته که اکثر مردم عینک واقعیت مجازی و دستکش ضبط حرکتی برای ثبت دقیق بیان، زبان بدن و کیفیت صدای خودشان را ندارند.
از دیگر چالش هایی که در حوزه متاورس وجود دارد، محدودیتهای نرم افزاری است. در حال حاضر اینترنت قادر به پشتیبانی از دنیای دیجیتال نیست و نمی تواند میلیونها کاربر را به صورت همزمان و در یک لحظه میزبانی کند. از طرف دیگر مصرف انرژی نیز برای این کار، ممکن است برای شبکههای برق و حتی محیط زیست خطرآفرین باشد.
اما در حوزه تجارت، گیتس پیش بینی کرده که در دو تا سه سال آینده بیشتر جلسات مجازی از جعبههای مربعی دوبعدی به متاورس منتقل میشوند.
تا سال ۲۰۳۰، ۵ میلیارد نفر در متاورس خواهند بود
در حال حاضر، حدود ۴۰۰ میلیون کاربر در متاورس حضور دارند. این کاربران در این فضا قادر هستند خرید کنند، به کنسرت بروند و شبیه به زندگی واقعی خودشان در دنیایی مجازی زندگی کنند.
تحقیقاتی که به تازگی منتشر شده نشان میدهند که تا سال ۲۰۲۶ حدود ۳۰ درصد از سازمانها و موسسات مختلف در جهان به متاورس وارد شوند و خدمات یا محصولاتی را در این فضا خواهند داشت. در حدود ۲۵ درصد از مردم نیز حداقل یک ساعت در روز را صرف خرید، تحصیل، سرگرمی و مراودات اجتماعی در متاورس خواهند کرد.
در همین راستا شرکت CitiGroup با انتشار گزارشی اعلام کرد که ارزش اقتصادی متاورس تا سال ۲۰۳۰ ممکن است به ۱۳ تریلیون دلار برسد و پایگاه داده کاربران نیز به ۵ میلیارد نفر افزایش پیدا کند.