صنعت دامداری کشور کماکان با روشهای سنتی اداره می شود و همین امر موجب وارد شدن خسارت و افزایش تلفات در این بخش می شود. در حالی که در برخی کشورهای توسعه یافته هوش مصنوعی به این صنعت نیز راه یافته است و توانسته دامداران را در این مسیر یاری نماید. با این وجود برخی تولیدکنندگان در این مسیر پیشقدم شده اند و سعی دارند دامداری ایران را نیز با پیشرفت های روز دنیا همگام سازند. در این راستا بازار با «ابوالفضل رفیعی، مدیر فنی یک شرکت دانش بنیان» که در حوزه تولید گردنبندهای هوشمند دام فعالیت دارند گفتگویی انجام داده است.
*کارکرد گردنبندهای هوشمند تولیدی شما به چه نحو است و چه کمکی به دامدار می کند؟
گردنبند هوشمند روی گردن دام نصب می شود و اطلاعات متنوعی از وضعیت سلامت و زیست دام به دامدار می دهد که این امر به عمر دام و همچنین اقتصادی تر شدن دام کمک می کند؛ به این معنا که عمر مفید دام را بهبود می بخشد.
یکی از کارکردهای این گردنبندهای هوشمند این است که زمان مناسب تلقیح دام و همچنین زمان مناسب زایمان دام را به دامدار اعلام می کند. این در شرایطی است که در این بخش خطاهای بسیاری در کشور داریم به طوری که بیش از ۷۰ درصد تلفات دام کشور ما و البته بقیه کشورهای دنیا به دلیل خطاهای انسانی است. اما اتفاقی که اینجا افتاده این است که ما این خطای انسانی را تقریبا به صفر رسانده ایم به جهت اینکه تمام مولفه های خطای انسانی را با هوش مصنوعی و تجهیزات الکترونیک ابزار دقیق سنجیده ایم و سنسورهای ما اینها را می سنجد و پایش می کند. به این ترتیب به صورت لحظه ای این اطلاعات را ارائه می دهیم، به عبارت دیگر در یک دامداری با ۵۰۰ راس دام دامدار باید تعدادی نیرو بیاورد که غالبا آموزش دیده هم نیستند در حالی که دام موجود لختی است و تحرک زیادی ندارد پس معمولا خطای انسانی نیروها زیاد می شود و رفتارهای دام از چشم این افراد پنهان می ماند. به این ترتیب در شرایطی که دام بیمار می شود، عفونت می کند و سرایت میکند با یک تاخیر طولانی دام را برای فرایند کلینیکی جدا می کنند بنابراین این آسیب زیادی به صنعت دام می زند. جالب است بدانید بر اساس برآورد آماری که دو سال گذشته صورت گرفته ارزش خسارتی که خطای نیروی انسانی به صنعت دامداری کل کشور ظرف یکسال زده بیش از ۲۵ هزار میلیارد تومان بوده است.
ضمن اینکه استفاده از گردنبند هوشمند به بهبود سلامت دام بسیار کمک می کند و دامدار می تواند هر کجای این دنیا باشد و با گوشی همراه خود از وضعیت هر دام خود مطلع شود و در لحظه گزارش ببیند و اگر دام تغییر رفتاری داشته باشد با یک تاخیر حداکثر یک ساعته به دامدار اعلام می شود. در حالی که در حالت عادی و دامداری سنتی دامدار این اطلاعات را بعد از سه تا ۴ هفته و با تاخیر متوجه می شود.
* محصول شما چه تعداد داده به دامدار می دهد؟
در واقع یک داشبورد هوشمند است که تنوع اطلاعاتی دارد و به خاطر فرآوری آن تقریبا می توان گفت حجم مسائلی که می تواند به یک دامدار بدهد بیش از ۷۰۰ سوال است. اما آنچه که برای دامدار غالبا مورد توجه است و دامدار به سمت آن می رود شاید کمتر از ۲۰ سوال باشد. ضمن اینکه چون کل محصول تولید داخل است ما محصول را طبق سلیقه مشتری تطبیق می دهیم؛ یعنی اگر مشتری اطلاعات خاصی بخواهد در پنل نرم افزاری ایجاد می کنیم و هیچ مشکلی برای توسعه آن نیست.
*کشورهای دیگر سالها است در این راه قدم برداشته اند و به سمت هوشمند سازی دامداری ها حرکت کرده اند. با این وجود شما ایده ساخت چنین گردنبندی را از کجا گرفته اید؟
واقعیت این است که مساله را دیدیم و برای راه حل نیز تا حدودی از کشورهای دیگر الگو برداری کرده ایم. ما هیچگاه نمونه خارجی نداشته ایم و لذا فرصت مهندسی معکوس نداشته ایم اما ساخت را داخل انجام داده ایم. در واقع برای مساله راه حل داده ایم چون غالب تیم ما فنی است امکان حل مساله برای ما راحت ترین حالت بوده است.
البته در مقطع اول روی درک مساله زمان زیادی گذاشتیم تا بتوانیم از دامداران و دامپزشکان بهره بگیریم. یکی از مشکلات ما این بود که نیاز ما برای دامدار و دامپزشک شفاف نبود که بتواند بهترین کمک را به ما بدهد. لذا این انتقال اطلاعات هم هزینه بر بود و هم زمان بر و کمی کار سخت پیش رفت با این وجود نتایجی خوبی در پی داشت و امروز روند برعکس شده یعنی وقتی به دامداری می رویم خود می دانیم چه چیزی برای آنها مساله است.
*نگاه دامداران به چنین تجهیزاتی چگونه است؟
مشکلی که در این حوزه وجود دارد تجربه منفی محصولاتی است که وارد شده و جواب نداده است و این امر کار ما را سخت کرده بود. با این وجود ما توفیق این را داشتیم که محصول خود را برای اولین بار به یک دامدار نامی فروختیم که بسیار هم سخت پسند بود. به این ترتیب اینکه توانسته ایم محصولی را به چنین فردی بفروشیم به نوعی برای ما تبلیغ محصول محسوب می شود و دامداران دیگر هم راغب به خرید شده اند.
*با توجه به اینکه شما دانش بنیان هستید و مستلزم به روز بودن د انش، از چه طریق دانش مورد نیاز خود را به روز رسانی می کنید و با کدام کشورها در این بخش همکاری می کنید؟
عمدتا بر اساس تحقیقات دانش خود را به روز می کنیم و ارتباط ما با شرکت های خارجی ارتباطی تقریبا یکطرفه بوده اما سعی کرده ایم از شرکتهای دیگر هم استفاده کنیم. فرصت اینکه به نمایشگاه های خارجی برویم و حتی دفتر را به کشور دیگری منتقل کنیم برای ما فراهم شده و آلمان خواستار این بود که شرکت را به آنجا منتقل کنیم اما دغدغه ما این بوده که ایران بازار خوبی برای محصول تولیدی ما است و لذا تصمیم بر این شد که همین جا کار را ادامه بدهیم و امروز آمادگی صادرات محصول خود را نیز داریم.
*استفاده از این محصول هوشمند چقدر به دامدار هزینه تحمیل می کند؟
با توجه به کارکردی که برای دامدار دارد هزینه ای که به دامدار وارد می شود بین ۳ تا ۴ ماه بعد از نصب به دامدار برمی گردد. با این وجود استفاده از این گردنبندهای هوشمند به ازای هر راس دام هزینه ای تا ۴ میلیون تومان برای دامدار به همراه دارد.