به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فناوری‌های هوشمند، نخستین نشست فعالان هوش مصنوعی و علوم اسلامی در قم برگزار شد. در این نشست حجت‌الاسلام والمسلمین حمید پارسانیا، رئیس شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی، با طرح پرسشی درباره‌ی جایگاه هوش مصنوعی و نسبت آن با حوزه گفت: در وهله نخست لازم است هوش مصنوعی در جغرافیای علومی که علوم راهبردی گفته می‌شود، ترسیم شود. فناوری‌های همگرا خط مقدم این علوم را تشکیل می‌دهند. در میان اقسام آن ذیل عنوان تکنولوژی اطلاعات می‌توان به هوش مصنوعی اشاره کرد. هوش مصنوعی مربوط به دیتا بوده که در جهت جمع‌آوری کلان اطلاعات استفاده می‌شود و سهولت دسترسی را به‌خاطر وجود تکنولوژی زیاد می‌کند.
وی افزود: هوش مصنوعی در مجموعه‌ی علوم راهبردی قرار دارد که از‌هم‌گسسته نبوده و تکنولوژیهایشان کاملاً مرتبط هستند. علوم شناختی یک علم نیست بلکه مجموعه‌ای از علوم هستند که باید در کنار هم قرار بگیرند. این علوم وقتی از جنبه فناوری مطالعه می‌شوند، اصطلاح فناوری‌های همگرا به آنان اطلاق می‌شود و از لحاظ علمی، فناوری‌‌هایی راهبردی هستند که کشورهای مختلف به‌عنوان علوم استراتژیک، برنامه‌ریزی‌های ویژه‌ای برای آن دارند.
رئیس شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کردند: در کنار هوش مصنوعی بحث فضای مجازی مطرح است. فضای مجازی در حال تغییر جغرافیای عالم است، جغرافیای سیاسی را تغییر می‌دهد، مرزها را دگرگون می‌کند و کانون‌های قدرت را بدون آنکه جنگی شده باشد، تغییر می‌دهد.همچنین قواعد را به‌یک‌باره جابه‌جا می‌کند و شما با عالَمی مواجه می‌شوید که قوانینش غیر از عالمی است که تا به امروز در آن زندگی می‌کردید.
حجت‌الاسلام والمسلمین پارسانیا عنوان کرد: هوش مصنوعی و فضای مجازی بیشتر در فضایی فیزیکال مطرح می‌شوند که پیامدهایش در ایجاد سؤال نسبت به چیستی درک و ادراک نمایان می‌شود. این عالَم از راه صفر و یک‌ها در حال شکل‌گرفتن است و همچنین در مسائل اجتماعی مباحث نظری بسیار عمده‌ای وجود دارد، مثل اینکه عالم مجاز چیست؟ حقیقت چیست؟ اینها را تئوریزه می‌کنند. مثلا به تئوری‌های زیادی در مورد مجاز و اینکه حاد واقعیت و مجاز چیست، پرداخته شده است. علوم اسلامی در تئوریزه‌کردن این مسائل و مشخص‌کردن ماهیت عالم حقیقت، عالم مجاز و عالم خیال غنی است.
حجت‌الاسلام و المسلمین پارسانیا گفت: حوزه در حال استفاده کاربردی از فناوری است و بر اساس رویکرد فقه اسلامی دانسته می‌شود، جهان اسلام وظیفه دارد مانع از انزوا و به‌حاشیه‌رفتن اسلام شود که این مهم از دلایل فقهی به دست می‌آید.
وی ادامه داد: حوزه دو دهه در خصوص فناوری اطلاعات سهیم است و جناب دکتر مینایی وشهریاری که مرکز نور را فعال کرده‌اند، برنامه‌های به‌روزی دارند و استفاده خوبی از تکنولوژی داشته‌اند. وضعیت حوزه علمیه به‌گونه‌ای است که در این حوزه فناوری‌های همگرا توانسته ارتباط خوبی برقرار کند و در نتیجه‌ی آن، امروزه هر طلبه‌‌‌ای در حوزه یک ابن عمید قمی خیلی فعال‌تر و پرتوان‌تر در حوزه رجال و روایات و احادیث، فقه، فلسفه، عرفان و …. در دسترس دارد. درحالی‌که در گذشته دسترسی به اطلاعات به‌راحتی امکان‌پذیر نبوده است. این ظرفیت خوبی است که در اختیار طلاب قرار گرفته است.
حجت‌الاسلام والمسلمین پارسانیا عنوان کرد: چالش نظریات علوم انسانی با حوزه فرهنگ دینی خیلی زودتر احساس می‌شود تا چالش علوم پایه و فنی مهندسی با حوزه فرهنگ. اصلا در علوم فنی مهندسی این چالش را احساس نمی‌کنید اما در علوم انسانی حتی در مقطع کارشناسی هم این چالش خود را به‌زودی نشان می‌دهد. هم خودآگاه می‌شود، هم جامعه یاد می‌گیرد و هم فرهنگ یاد می‌گیرد. همه از علوم انسانی و اسلامی و رابطه‌ی آنها می‌پرسند، اما کسی در حوزه فنی مهندسی چنین حرفی نمی‌زند.
وی افزود: علت این تفاوت بین علوم انسانی و فنی مهندسی آن است که حفره‌های نظری علوم انسانی مستقیماً با باورها و اعتقادات ابژه می‌کنند، به همین دلیل چالش‌ها شفاف‌تر دیده می‌شود. اما در علوم پایه مستقیماً ابژه نمی‌کنند و چالش با یک تأخیر و تأخر و آسودگی شکل می‌گیرد.
رئیس شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی اظهار داشت: قاعدتا این عرصه‌های فناوری ما را با مسائل جدیدی مواجه می‌کنند که این مباحث مستحدثه و جدید هستند و نیاز به اجتهاد دارند و احکام فقهی و اخلاقی و حقوقی و اجتماعی خودشان را دارند. چه‌بسیار مسائل جدیدی که به‌خاطر فضای مجازی در ابعاد مختلف زندگی خانواده‌های خودمان داریم و احکام فقهی آن را نمی‌دانیم. بنابراین موضوعات باید شناخته شود و البته این موضوعات، موضوعات مستنبطه نیستند که بخواهیم از خود روایات به دست بیاوریم، بلکه موضوعات تخصصی است. حوزه اگر در این زمینه فعال باشد میتواند عقبه نظام و نیاز جهان اسلام را تأمین نماید.
