سازندگان اجزای اصلی دیجیتالی قدرتمندترین بازیگران در این عرصه می باشند. هرچه ابزار دیجیتال ساخته شده دارای کاربران بیشتری باشد آنگاه قدرت سازنده آن هم در نظارت بی مورد با بهانه های مختلف گستردهتر می شود. در دوران حاضر شاید پراستفاده ترین ابزار دیجیتال گوشی های هوشمند باشند اما هیچ تضمینی وجود ندارد که این رویه در آینده هم با گسترش ابزارهای پوشیدنی و اینترنت اشیا این رویه همچنان باقی بماند.
باری با توجه به اینکه پر استفاده ترین ابزار رقومی این روزگاران گوشی های هوشمند می باشند به نظر می رسد قدرتمندترین بازیگران نیز فراهم آوردندگان این ابزارها می باشند. با درجه ای دقت بیشتر می توان گفت فراهم آورندگان سیستم های عامل گوشی های هوشمند مهمترین بازیگران این عرصه می باشند. اینکه آنها می توانند دسترسی های گسترده ای را به تعاملات کاربران داشته باشند این قدرت را برای آنها فراهم آورده است. این ابزارها متوع مشتمل بر نصب پیشفرض نرم افزارها، رصد مداوم مکان دستگاه، رصد تمام واژگان تایپ شده توسط کاربر و بسیاری از موارد دیگر می باشد.
در کشور ما مهمترین سیستم عامل مورد استفاده در گوشی های همراه نسخه استاندارد اندرید می باشد که توسط گوگل مدیریت می شود. گوگل همواره تمایل در زمینه شبکه های اجتماعی نیز ورود کند و این تمایل خود را بارها با شبکه های اجتماعی شکست خورده و همچنین شبکه کردن سامانه های دیگر خود (نظیر سامانه یوتیوب) به نمایش گذاشته است. دلیل این تمایل اما چیزی نیست جز طمعی که این شرکت برای داده های بیشتر دارد و همچنین تمایل به مدیریت افکار عمومی دنیا. امری که در آن تا حدود خوبی موفق بوده است و شاید از معدود شکستی هایی که تحمل کرده در زمینه شبکه های اجتماعی بوده است. این امر اما باعث نشده است که از دخالت در شبکه های اجتماعی باز بماند. نمونه بارز آن دستور دادن به تلگرام جهت حذف کانال های مربوط به اخبار فلسطین بوده است. در واقع مالک زمین بازی به نرمافزار اجرا شونده روی زمین بازی دستور داده است که در صورتی که می خواهد از فروشگاه نرمافزار گوگل استفاده کند باید هر آنچه را تمایل صاحب زمین بازی است تامین کند.
این اما آخرین کاری نیست که صاحب این زمین بازی می تواند انجام دهد و توان های دیگری حتی توان حذف نرم افزارهای دلخواهش را از روی گوشی همه کاربران دارد (کاری که تا کنون به چند نرمافزار ایرانی کرده است). اما فعلا ترجیح داده است توان آخر خود را برای شرایط بحرانی تر نگاه دارد و به این سطح از دخالت بسنده کند.
از کار انداختن تمامی نرم افزارهای دلخواه، سرقت کردن کلیه واژگان تایپ شده توسط کاربر (از جمله شامل نام های کاربری و گذرواژه ها)، رصد مکان کلیه کاربران و جلسات آنها، شنود تمامی مکالمات همراه و مکالماتی که در نزدیکی یک گوشی هوشمند دارای سیستم عامل اندرید می شود، ثبت تصاویر از دوربین های گوشی ها در زمان دلخواه و ده ها دسترسی دیگر توانی است که صاحب سیستم عامل در اختیار دارد و می تواند در روز صفر بازی از آن استفاده کند.
امروز هشتم آبان ماه مصادف با روز پدافند غیرعامل می باشد و غرض از نگارش این سطور این بود که مهمترین اقدام پدافند غیرعامل در دوران پساهوش مصنوعی باید حکمرانی بر زمین های بازی در فضای مجازی باشد. بدون حکمرانی صحیح بر زمین بازی عملا سایر اقدام های پدافند غیرعامل در عرصه سایبر اقداماتی جزئی می باشد که در روز مبادا صاحب زمین بازی می تواند به راحتی همه آنها را خنثی نماید. شاید مهمترین اولویت امروز هم داشتن نسخه خاص سیستم عامل گوشی همراه (احتمالا مبتنی بر سیستم عامل متن باز اندورید) باشد که حکمرانی آن در دستان شرکت های آمریکایی نباشد بلکه حکمرانی آن در دست ایرانیها باشد.
مهدیرضا برنا